mianować się
  • Jak się zwracać do doktora habilitowanego?
    22.06.2011
    22.06.2011
    Czy do osoby posiadającej stopień doktora habilitowanego, która nie jest zatrudniona na stanowisku profesora (nie ma też tytułu naukowego profesora), można się zwracać: panie profesorze, czy też odpowiednią formą będzie wyłącznie panie doktorze?
  • wybrać i mianować
    9.09.2012
    9.09.2012
    Szanowni Państwo,
    wątpliwości moje budzą wszelkie wybory i ich wyniki. Czy zwycięzca został przez wszystkich wybrany na prezydenta, czy prezydentem? Czy posłowie wybrali Iksa na prezesa NBP, czy prezesem? Moim zdaniem na, ale w mediach nagminnie wręcz używa się formy narzędnika. A jak jest z mianowaniem? Czy Iks został mianowany dyrektorem, czy na dyrektora?
  • Oznaczenia liczb jednakowo mianowanych
    6.09.2018
    6.09.2018
    Szanowni Państwo!
    Napotkałam ostatnio problem i nie znalazłam rozwiązania: w jaki sposób należy zapisać przedział procentowy? Czy powinno to być od 6% do 9%? Czy od 6 do 9%? Czy oba zapisy są poprawne?
    Z wyrazami szacunku
  • aspekt czasowników
    14.10.2002
    14.10.2002
    Szanowni Państwo,
    Zawsze sądziłem, że aspekt jest cechą czasownika, a nie kwestią jego odmiany (podobnie jak rzeczownik „ma rodzaj”, a nie „odmienia się przez rodzaj”), i że owszem, czasowniki łączą się w pary aspektowe, ale nie oznacza to, że każdy swoją parę mieć musi. Tymczasem moje dziecko oznajmiło mi właśnie – tak uczone w szkole – że to jest „odmiana przez aspekt”. Nie wierzyłem, sprawdziłem, rzeczywiście ma w zeszycie napisane: „Czasowniki odmieniają się przez aspekt”.
    Dla mnie różnica jest zasadnicza. Według mojego dotychczasowego rozeznania wziąć i brać to były dwa czasowniki, wprawdzie skojarzone w parę, ale osobne. Jeśli natomiast miałaby to być odmiana, to byłby to jeden i ten sam wyraz (tyle że właśnie odmieniany). Tylko która forma będzie wtedy podstawową – wziąć będzie brać odmienionym przez aspekt, czy też brać będzie odmienionym przez aspekt wziąć?
    Poza tym jeśli to jest rzeczywiście odmiana, to wynikałoby z tego, że każdy czasownik (poza ewentualnymi wyjątkami) da się odmienić. Tu lista wyjątków byłaby chyba nazbyt długa, bo jak „odmienić” przez aspekt czasowniki: zobaczyć, dojrzeć, powłóczyć, siedzieć, mianować, wisieć, ciąć, rwać, drzeć, gadać, utkać (np. gobelin), pognać (dokądś), strzyc, biec, prać, ciec, płukać, razić, spacerować, bawić się, kołowacieć, kochać, lubić, szanować, podkochiwać się
    Proszę o pomoc, bo dziecko zadaje mi coraz trudniejsze pytania, a ja nie wiem, jak odpowiedzieć. Szukałem trochę po książkach (np. w Praktycznym słowniku poprawnej polszczyzny nie tylko dla młodzieży, str. 406) i raczej przyznałbym rację sobie, a nie nauczycielce, niemniej wolałbym zweryfikować swoją interpretację u źródła, zanim zacznę przestawiać dziecko, bo może to ja coś wiem nie tak, jak trzeba.
    Serdecznie dziękuję.
  • nazwy przypadków
    24.03.2015
    24.03.2015
    Jaka jest etymologia nazw przypadków w języku polskim? Domyślam się, że nazwy mianownika, narzędnika, miejscownika i wołacza są tłumaczeniami łacińskich: nominativus, (ablativus) instrumentalis, locativus i vocativus. A co z dopełniaczem, celownikiem i biernikiem?
  • Nazwiska zakończone na scharfes S
    6.10.2016
    6.10.2016
    Proszę o wyjaśnienie zasad odmiany w tekstach polskich nazwisk niemieckich kończących się na , w konkretnym wypadku nazwiska Knieß. Czy będzie to forma Knieß’a, Knieß’owi itd. czy Knießa, czy Kniessa? W żadnym ze słowników bądź poradników, do których udało mi się dotrzeć, nie znalazłem odpowiedniej reguły.
    Z wyrazami szacunku

  • Czy odmieniać tybet, teba, czati, erpatre, tesem, tessarakonteres?
    19.09.2019
    19.09.2019
    Szanowni Państwo,
    czy odmiana słów lub jej brak w poniższym zdaniu jest prawidłowa?
    W pierwszej tebet (1) umieszczono mumię czati (2), a do następnej teba (1) włożono truchło erpatra (3), pięć zmumifikowanych tesem (4) oraz miniatury dwóch tessarakonteres (5).

    Z poważaniem
    Witold Milczarek
  • Kim jest dyktator?
    14.01.2017
    14.01.2017
    Szanowni Państwo,
    spotkałem się z opinią, że słowa dyktator można użyć jedynie w odniesieniu do osoby, która przejęła władzę nielegalnie, wbrew zastanemu systemowi. W związku z tym nie nazwie się dyktatorem Hitlera, Stalina czy np. przywódcę Korei Północnej. Kwerenda słownikowa nie potwierdza takiego zawężenia znaczenia tego słowa. Prosiłbym o komentarz.

    Z wyrazami szacunku
    Czytelnik
  • Skład tekstu matematyczno-fizycznego
    11.02.2016
    11.02.2016
    Szanowni Państwo,
    jeśli w pracy z zakresu fizyki pisze się o kącie z zakresu 0-60 stopni, przy czym użyje się symbolu stopnia, to należałoby go zapisać zarówno po 0, jak i po 60, czy tylko po 60?
    Jeszcze jedno pytanie: czy jeśli w ramach składu matematycznego piszemy np. F=const., to const. powinno zostać złożone pismem prostym czy pochyłym?
    Z wyrazami szacunku
    Czytelnik
  • szczycieński – szczytnowski
    30.09.2002
    30.09.2002
    Szczytno – miasto znane chyba każdemu Polakowi. Ale czy również wiadomo, gdzie jest powiat szczycieński? Otóż ów powiat nie jest powiatem miasta Szczycien, jak by się mogło wydawać, tylko Szczytna. Wojewoda również uważa się za szczycieńskiego. Pytanie: czy Krzyżacy Sienkiewicza byli szczycieńscy czy szczytnowscy?
    Z poważaniem
    R. Hellich
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego